علت درد دندان هنگام جویدن و راه درمان آن | آمیتیس

این وضعیت می‌تواند متفاوتی داشته باشد؛ از پوسیدگی کوچک گرفته تا ترک های ریز دندانی، یک مشکل لثه، مشکلات ریشه یا حتی دندان قروچه شبانه. تشخیص صحیح علت درد مهم است، زیرا هر علتی که به خود اختصاص می‌دهد، می‌تواند منجر به آسیب شود و در نهایت نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر شود.

در این مقاله به مهم‌ترین درد هنگام جویدن، نشانه‌هایی هستند که باید جدی گرفته شوند و بهترین راه‌های درمانی می‌پردازیم تا بتوانید بیشتر از دندان‌های خود مراقبت کنید و از بروز آسیب‌های جدی جدی بگیرید.

شایع ترین علت درد دندان هنگام جویدن

1. بلندی دندان، روکش یا پرکردگی

اصطلاح «اکلوژن» در دندانپزشکی به نحوه قرار گرفتن دندان‌های بالا و پایین روی محل بسته شدن دهان گفته می‌شود. زمانی که اکلوژن به‌درستی تنظیم شده باشد، فشار جویدن به‌صورت یکنواخت بین دندان‌ها تقسیم می‌شود و هیچ ناحیه‌ای از فشار بیش‌ازحدی را تحمل نمی‌کند.

اما اگر یک دندان، پرکردگی یا روکش (کپ) کمی بلندتر از حد طبیعی باشد، هنگام بستن دهان و گاز زدن باعث درد می شود. این درد معمولاً بعد از اتمام درمان دندانپزشکی و از رفتن بی‌حسی به‌وضوح احساس می‌شود. گاهی حتی دندان‌ها نیز به علت فشار اضافه می‌شوند که هنگام بستن فک تحمل می‌کند، دچار درد می‌شود.

برای بررسی دقیق این مشکل، دندانپزشک از نوع کاغذ رنگی مخصوص استفاده می‌شود که نقاطی را که بیشتر تماس می‌گیرند و فشار می‌آورند، نشان می‌دهند. با اصلاح و تنظیم سطح آن دندان (نقطه بالا)، فشار اضافه می‌شود و هنگام جویدن احساس درد نمی‌کنید.

بیشتر بخوانید: علائم دندان درد عصبی و درمان آن

2. پوسیدگی وسیع دندان

دندان (کرم‌خوردگی) می‌توان بعد از خوردن برخی غذاها باعث درد یا احساس ناراحتی ماندگار شود. بسیاری از افراد در صورت داشتن پوسیدگی، به خوراکی‌های شیرین مانند قهوه‌های طعم‌دار، شیرینی صبحانه یا حتی نوشابه حساس هستند.

اگر پوسیدگی دندان بزرگ باشد، ممکن است ذرات غذا در آن گیر کنند و باعث ایجاد فشار و در نتیجه درد شوند. همچنین پوسیدگی‌های پیشرفته می‌تواند پالپ یا عصب دندان را تحریک کند و باعث درد، غذای شدید یا شدید هنگام گاز زدن جویدن یا حتی وارد کردن به دهان شوند.

البته لازم به ذکر است که همه‌ای پوسیدگی‌ها الزاماً با درد همراه همراه است. اگر متوجه لبه‌های زبر، باز شدگی روی مینای دندان یا احساس عجیبی هنگام گاز زدن شدید، بهتر است چه زودتر توسط دندان‌پزشک معاینه شوید تا از پیشرفت پوسیدگی به سمت عصب یا مشکلات شدیدتر جلوگیری شود.

3. آبسه دندان

اگر هنگام وارد شدن به فشار، فقط یک دندان خاص دچار درد می‌شود، ممکن است علت آن آبسه‌ای در نوک ریشه دندان باشد. این تورم یا کیست داخل استخوان فک باعث فشار به ریشه دندان می‌شود و هنگام گاز زدن یا فشردن دندان، درد ایجاد می‌کند.

تخلیه آبسه و تورم ناشی از آن می‌تواند حالت نوسانی داشته باشد؛ یعنی در برخی روزها علائم شدیدتر است و در روزهای دیگر متمایز بدون علامت است. در بسیاری از موارد، روی لثه‌ی اطراف دندان یک برجستگی مانند جوش به نام فیستول دیده می‌شود که ممکن است همراه با آب مایع شور مزه باشد.

تنها راه درمان برای محافظت از دندان به آبسه، درمان ریشه یا همان عصب‌کشی است.

بیشتر بخوانید: درمان فوری آب><سه

4. ترک دندان

یکی از چالش‌برانگیزترین و در عین حال سخت‌ترین مشکلات برای تشخیص در دندانپزشکی، ترک خوردگی دندان است. در موارد خاصی هیچ علامت ظاهری وجود ندارد و تنها نشانه آندرد هنگام گاز زدن است. اگر بعد از خوردن احساس درد دارید، سعی کنید درد را دقیقاً از کدام ناحیه از دهان می‌آید.

برای تشخیص، از ابزارهای مخصوص به نام bite stick استفاده می‌شود که با اعمال فشار در نقاط مختلف روی دندان، می‌توان احتمال شکستگی یا ترک ریشه را بررسی کرد.

اگرچه شکستگی‌های شدید ممکن است در عکس رادیوگرافی دیده شوند، اما ترک های مویی یا سطوحی در رادیوگرافی قابل مشاهده است و نیاز به تست و بررسی دقیق‌تری دارند.

5. بیماری لثه

هرگاه هنگام گاز زدن دچار درد در دندان می‌شوید، لازم است سلامت لثه‌ها نیز بررسی شود. در معاینه دندانپزشکی، عمق اتصال به دندان در اطراف هر دندان اندازه گیری می شود.

اگر میزان جدا شدن بافت از دندان زیاد باشد، ممکن است با علائمی مانند خونریز لثه، تورم، فاصله بین دندان‌ها، ریشه‌های نمایان، جرم، لق شدن دندان‌ها و تحقیقاتی روبه‌رو باشید.

بیشتر بخوانید: چند روز بعد از عصب کشی دندان را روکش کنیم

6. فشار سینوس یا گرفتگی بینی

ریشه برخی دندان‌ها، به‌ویژه دندان‌های آسیای بالا، در نزدیکی سینوس‌های فک بالا قرار دارند. بنابراین گاهی اوقات درد هنگام گاز زدن ارتباطی به دندان، ناشی از فشار یا فشار سینوس‌هاست.

در موارد، معمولاً دندانهای آسیاب (molar) یا پرمولر (پرمولر) این بیماری‌ها می‌شوند. دندان‌های پایین معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.

تحلیل لثه و نمایان شدن ریشه دندان

حلیل لثه (یا عقب‌رفتگی لثه) به‌تنهایی لزوماً باعث درد هنگام جویدن نمی‌شود، اما می‌توان آن‌ها را درگیر در هنگام وارد کردن فشاربه‌شدت حساس کند، به‌خصوص ناحیه اگر در تماس با نوشیدنی یا نوشیدنی قرار گیرد، کند. در این حالت، معمولاً فرد درد تیز و احساسی در همان دندان می‌کند.

از عواملی که باعث تحلیل لثه می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسواک زدن بیش از حد شدید یا خشن
• وارد آمدن ضربه به لثه یا دندان
• دندان قروچه
• موقعیت نامناسب دندان در قوس فک
• بیماری‌های لثه

چگونه علت دقیق تشخیص داده می شود؟

1. معاینه بالینی دقیق

دندان‌پزشک ابتدا با مشاهده وضعیت دندان‌ها، لثه زبان و بافت‌های اطراف، دیگر نشانه‌های پوسیدگی، آسیب یا آسیب را بررسی می‌کند. اگر دندانی ترک خورده، متورم یا حساس باشد، در این مرحله قابل مشاهده است.

2. تست ضربه (Percussion Test)

دندان‌پزشک با ابزار مخصوص به آرامی روی دندان‌ها ضربه می‌زند تا مشخص شود آیا درد به فشار واکنش دارد یا نه. این تست به شناسایی دندانهای آسیب دیده یا می تواند کمک کند.

4. بررسی با کاغذ اکلوزال (تست نیش)

برای بررسی دقیق بلندی پرکردگی، روکش یا تماس غیرطبیعی بین دندان‌ها، از کاغذ مخصوص اکلوزال استفاده می‌شود. این کاغذ نقاطی را که فشار بیشتری تحمل می‌کند مشخص می‌کند.

5. عکس برداری رادیوگرافی (X-ray)

عکس‌برداری از دندان‌ها و استخوان فک، اطلاعات دقیق درباره پوسیدگی‌های عمیق، ریشه‌های شکستگی، آبسه، تحلیل استخوان و وضعیت ترمیم‌های قدیمی می‌دهد.

بیشتر بخوانید: نحوه خواندن عکس دندان و تفسیر آن

6. تست سرما و گرما (تست حرارتی)

در صورت شک به سخت عصب دندان (پالپیت)، دندانپزشک از محرکهای سرد یا گرم می‌کند تا واکنش عصبی را ارزیابی کند.

7. بررسی تخصصی لثه ها

با استفاده از ابزار مخصوص، میزان چسبندگی لثه به دندان (عمق جیبی) اندازه‌گیری می‌شود تا احتمال بیماری‌های لثه بررسی شود. ظاهر، تحلیل لثه یا جرم زیاد در این مرحله شناسایی می‌شود.

8. ارزیابی کلی علائم بیمار

پزشک به صحبت‌ها و توصیف بیمار از درد نیز توجه می‌کند:

• آیا درد تیز و مفید است یا مبهم و مداوم؟
• درد هنگام گاز زدن است یا بعد از خوردن شیرینی؟
• با تغییر دما یا فشار تشدید می‌شود یا نه؟

راه حل هایی برای کاهش درد دندان تا زمان مراجعه به دندان پزشک

1. شست و شو با آب نمک ولرم

کمک به کاهش و ضدعفونی محیط دهان.

1. استفاده از کمپرس سرد

قرار دادن یخ پیچیده در حوله روی گونه‌ای می‌توان تورم و درد را کاهش داد (به‌ویژه در آبسه یا خشکی).

1. داروهای ضد درد بدون نسخه

مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، طبق دوز مناسب و بدون زیاده‌روی.

1. پرهیز از خوراکی های محرک

خوراکی‌های خیلی سرد، داغ، شیرین یا اسیدی ممکن است درد را تشدید کنند.

بیشتر بخوانید: